Chúng ta hẳn không xa lạ với thuật ngữ “côn xe”. Nhưng côn xe là gì? Cũng như hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của côn xe thì không phải ai cũng biết. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn phân tích chi tiết về vấn đề nêu trên. Đồng thời giúp bạn khắc phục các sự cố thường gặp trên côn xe ba bánh. Giúp bạn xử lý và vận hành xe tốt nhất.
Côn xe là gì?
Côn xe là bộ phận trung gian giữa động cơ, hộp số và cầu chủ động. Côn xe có tác dụng là khi động cơ đang hoạt động. Đang dừng xe ở số 0 thì trục khuỷu đều vẫn quay. Nếu không có côn xe thì bánh xe sẽ được gắn trực tiếp vào động cơ. Điều này có nghĩa là khi động cơ hoạt động thì bánh xe sẽ chạy. Và động cơ dừng thì bánh sẽ dừng
Do đó, việc di chuyển sẽ trở nên bất tiện với sự có mặt của bộ ly hợp này. Việc động cơ vẫn hoạt động nhưng xe dừng hay chạy, nhanh hay chậm đều thực hiện được. Do vậy, tác dụng của côn xe là ngắt kết nối giữa động cơ và bánh xe.
Cấu tạo của côn xe
Để tìm hiểu côn xe là gì? Trước tiên ta phải biết cấu tạo của nó. Côn xe máy hay bộ ly hợp của các dòng xe máy bao gồm 3 bộ phận chính đó là: Côn, chuông và búa côn. Bộ phận này có tác dụng cắt hoặc nối truyền động từ máy sang bánh xe. Do đó, hầu hết xe côn máy đều sử dụng loại ly hợp kép, ma sát ướt này.
Nguyên lý hoạt động của côn xe ba bánh
Đầu tiên, côn xe máy truyền lực từ tay biên, trục khuỷu sang nồi trước. Nồi trước có nhiệm vụ quay truyền lực sang nồi sau (hay còn gọi là ly hợp tải). Nhờ 2 bánh răng ăn khớp với nhau. Khi tác động vào cần số. Nồi sau sẽ làm quay cốt hộp sơ cấp. Truyền lực ra bánh xe quay nhông tải qua xích và đĩa nhông làm cho bánh xe quay.
Tiếp theo, côn xe máy sẽ làm nhiệm vụ trung gian. Điều khiển lực từ máy sang bánh xe bằng cơ cấu lực ma sát. Lực này được sinh ra do búa ba càng bắt vào chuông của nồi trước. Khi ly hợp nhả hay cắt đồng nghĩa với việc lực không truyền ra bánh sau. Khi nào số lên ga thì tức là bộ ly hợp sẽ tăng dần lực ma sát để truyền công suất lớn tới bánh xe.
Những sự cố thường gặp trên côn xe ba bánh
Hiện tượng trượt côn xe máy trên xe ba gác
Bạn có thể dựa vào những biểu hiện thực tế để “bắt bệnh” tình trạng xe ba gác. Điển hình, nếu côn trước bị trượt thì đề ba cực yếu. Máy gầm lên rồi xe mới bắt đầu chuyển bánh khi xe 3 bánh bắt đầu hoạt động.
Hay bạn dậm Mo khi xe đang chạy, kéo ga thật lớn rồi thả mo ra. Nhưng xe ba bánh lên từ từ thì côn sau đã bị trượt.
Nguyên nhân dẫn đến trượt côn xe ba gác. Vì xe làm việc quá sức như:
Điều khiển xe trong địa hình phức tạp phải chuyển số liên tục. Cũng gây ra hiện tượng trượt côn nhanh.
Khi đi xe ở tốc độ thấp hay dừng xe nhưng không về số. Thói quen này làm bộ ly hợp hoạt động rất vất vả và nhanh chóng bị mòn.
Thường xuyên chở trọng tải quá nặng cũng làm mất ma sát giữa các bộ phận trong bộ ly hợp.
Côn có tiếng gầm hú khi chạy
Vừa chạy xe hoặc chạy xe được một đoạn. Bạn thấy có tiếng hú lớn từ bộ côn và hộp máy của xe kêu lên. Xe chạy tốc độ tăng dần thì tiếng hú phát ra càng lớn. Hiện tượng này thường xảy ra với những xe 3 gác côn tay. Với thời gian sử dụng lâu dài và dường như là ít được bảo dưỡng.
Nguyên nhân côn xe bị hú là do nhân bánh răng sơ cấp và bánh răng thứ cấp của bộ côn đã hư hỏng. Gây ra có độ rơ bị bào mòn, khi tốc độ tua máy lớn sẽ tạo ra tiếng hú. Để khắc phục vấn đề này, bạn nên thường xuyên bảo dưỡng xe. Đặc biệt là bộ côn số, thay các lá côn bị bào mòn để đảm bảo hoạt động tốt hơn.
Ngoài ra, có thể do người điều khiển chưa thuần thục về cách sử dụng xe côn tay. Để khắc phục điều nay, bạn nên tìm hiểu về hướng dẫn sử dụng xe ba gác
Máy nhanh nóng khi vận hành
Xe ba bánh, xe lôi tự chế bị nhanh nóng máy. Chạy cảm giác rất ì máy, giảm khả năng chở nặng so với trước đó của xe. Điều này cho thấy bộ côn xe đang có vấn đề hư hại lớn. Nguyên nhân là do thời gian sử dụng xe lâu không bảo dưỡng bộ phận côn. Do khi sử dụng xe chưa nhả hết côn đã tăng ga đột ngột, ép số khiến lá côn nhanh bị bào mòn.
Côn không ăn nhạy
Tình trạng đang chạy xe 3 bánh dù bạn đã bóp hết tay côn. Nhưng vẫn không đủ để ngắt bộ côn, hoặc côn bám không sâu. Khi dừng xe còn số bóp côn thì không bám mà gây chết máy, lúc này có thể thấy rõ bộ côn xe đã hư hỏng. Nguyên nhân là do việc điều chỉnh tay côn không chính xác dẫn tới tình trạng dính côn, khiến cho côn xe nhanh bị bào mòn, gây cho việc vào số khó khăn hơn.
Mòn lá côn xe 3 bánh
Đây là dạng hỏng chủ yếu của loại côn này. Biểu hiện là lá côn mòn làm tăng tổn thất năng lượng trên đường truyền lực từ động cơ tới bánh xe. Dẫn đến xe bị ì, giảm khả năng chở nặng và gây nóng máy.
Các yếu tố gây mòn lá côn trên xe ba bánh nhanh. Đó là chạy số cao ở tốc độ thấp hoặc tải nặng. Chưa nhả hết côn đã tăng ga hoặc do sử dụng xe ba bánh lâu ngày.
Những lưu ý để đảm bảo chất lượng côn xe ba bánh
Dưới đây là những lưu ý quan trọng. Để đảm bảo chất lượng côn xe ba bánh khi vận hành đó là:
Hãy hạn chế những tác động xấu gây hư hỏng bộ côn như: Về số khi di chuyển chậm hoặc ít chở nặng…
Bên cạnh đó, đừng quên việc bảo dưỡng cho bộ ly hợp bằng cách thay loại dầu thích hợp một cách định kỳ. Bởi dầu dùng quá lâu sẽ mất độ nhớt và làm giảm khả năng bôi trơn.
Nên thay dầu định kỳ cho xe, loại dầu phải tốt và phù hợp với xe.
Không sử dụng dầu nhớt của xe ga dành cho xe côn.
Vị trí số truyền của xe ba bánh phải phù hợp với tốc độ và tải.
Tuyệt đối không tăng tốc đột ngột khi tay côn chưa nhả hết. Khi chúng ta gặp tình huống tắc đường thì không nên mớm côn cũng như tránh nhả côn đột ngột. Gây hiện tượng hỏng côn hoặc có thể cháy côn.
Những thông tin chi tiết trên đây. Phần nào giúp bạn hiểu hơn côn xe là gì. Cũng như các hư hỏng thông thường của côn xe trên xe ba gác. Hi vọng bài viết này giúp các bạn đảm bảo chất lượng cho chiếc xe 3 gác của mình. Chúc các bạn lái xe an toàn và vận hành xe tốt nhất.
